Σαράντα δήμαρχοι και περιφερειάρχες ευρωπαϊκών νησιωτικών Δήμων, εκ των οποίων οι δεκαεπτά απ το Αιγαίο, υπέγραψαν στις 12 Απριλίου 2011, το Σύμφωνο των Νησιών αναλαμβάνοντας την πολιτική δέσμευση να μειώσουν τις εκπομπές θερμοκηπίου έως 20% το 2020. Το Σύμφωνο των Νησιών είναι μια πρωτοβουλία παράλληλη με το Σύμφωνο των Δημάρχων και η υπογραφή του έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια ημερίδας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας για την Αειφόρο Ενέργεια που έγινε στις Βρυξέλλες. Συντονιστής της Ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν ο Ηλίας Ευθυμιόπουλος, πρώην υφυπουργός και νυν διευθυντής του Ενεργειακού Γραφείου Αιγαίου. Την κυβέρνηση, εκπροσώπησε ο Δημήτρης Χαλκιώτης, Γ.Γ του Υπουργείου Θαλασσίων Υποθέσεων Νήσων και Αλιείας, οποίος προήδρευσε και στην απογευματινή συνεδρίαση της ημερίδας όπου και αποφασίστηκε η δομή και το περιεχόμενο του Συμφώνου για την περίοδο 2012-2020.
«Η πρωτοβουλία αυτή κάνει τα νησιά πρωτεργάτες στην προώθηση ενός ανεξάρτητου και περιβαλλοντικά υγιούς ενεργειακού εφοδιασμού. Είναι μια εθελοντική δέσμευση που ξεκινά από τη βάση, που διασχίζει τα γεωγραφικά και εθνικά σύνορα, συνδέει τις πολιτικές αρχές, τα εδάφη και τελικά τους ανθρώπους, σε μια κοινή προσπάθεια προς την βιωσιμότητα. Προς αυτόν ακριβώς τον στόχο βαδίζει και η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική μας.» δήλωσε η Επίτροπος Μαρία Δαμανάκη κατά την έναρξη της τελετής υπογραφής του Συμφώνου, δίνοντας έμφαση στη σύνδεση μεταξύ της θαλάσσιας πολιτικής της ΕΕ και της βιώσιμης ανάπτυξης. «Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων ώστε να μειωθούν οι ανάγκες τους σε κατανάλωση ενέργειας είναι μια προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 40% της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ χρησιμοποιείται για να καλύψει τις ανάγκες των κτηρίων» είπε η Marie Donnelly διευθύντρια για «τις Νέες και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την ενεργειακή αποδοτικότητα & την καινοτομία» στη Γενική Διεύθυνση για την Ενέργεια. (DG ENER). Η εκπρόσωπος της Επιτροπής ανακοίνωσε επίσης δυο νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για επενδύσεις στη βιώσιμη ενέργεια, προσανατολισμένες στο τοπικό επίπεδο και την τοπική αυτοδιοίκηση. Πρόκειται για το πρόγραμμα European Energy Efficiency Facility με 200 περίπου εκ.€ για έργα εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια, αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας (π.χ. Έξυπνα Δίκτυα), αξιοποίησης της βιομάζας, ανάπτυξη αποκεντρωμένων μονάδων από ΑΠΕ κτλ. Το άλλο πρόγραμμα KFW- Elena Facility προβλέπει την χρηματοδότηση μελετών (Τεχνική Βοήθεια) και την ευνοϊκή δανειοδότηση των έργων με πολύ ευνοϊκό επιτόκιο μέσω συνεργαζομένων τραπεζών. Η Ελένη Mαριάνου, Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου των Περιφερειακών Θαλάσσιων Περιοχών (CRPM) αναφέρθηκε στην εδαφική διάσταση του ζητήματος: «Έχει αναγνωριστεί ότι πολλά από τα ευρωπαϊκά νησιά πάσχουν από τις δομικές αναπηρίες, που οδηγούν στη μείωση του πληθυσμού και σπρώχνουν ειδικά τους νέους να αφήσουν τα νησιά για να βρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και απασχόλησης στην ηπειρωτική χώρα. Επομένως πιστεύω ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι ένα από τα κύρια εργαλεία που θα βοηθήσει στην ενίσχυση της τοπικής οικονομικής ανάπτυξης, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας και θα αντιστρέψει τη μείωση του τοπικού πληθυσμού.» Στο ίδιο κλίμα, η πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών Mercedes Bresso κάλεσε τις πολιτικές αρχές των 40 νησιών να εστιάσουν στην εδαφική συνοχή: «Η ενέργεια και η εδαφική συνοχή είναι δύο νέες αρμοδιότητες που η Συνθήκη της Λισσαβώνας ανέθεσε στην ΕΕ. Η υπογραφή του Συμφώνου από μέρους σας δείχνει ότι με τα έργα και τη μεταξύ μας συνεργασία μπορούμε να μετατρέψουμε τη Συνθήκη σε πραγματικότητα.»
