Για ποιους λόγους το Δημοτικό Συμβούλιο εξέφρασε αρνητική γνώμη, στον Κανονισμό Τιμολόγησης του ΕΔΣΝΑ για το 2022. Το ιστορικό και η τεκμηρίωση.

Δημοσιεύθηκε στις 13 Ιουλίου 2022, το έγγραφο του πρακτικού, της συνεδρίασης που έγινε στις 13 Απριλίου 2022 και αφορά σε ένα πολύ σημαντικό θέμα για τον Δήμο της Αίγινας και άλλους δήμους της Περιφερειακής Ενότητας. Το θέμα ήταν: "Διατύπωση γνώμης επί του Σχεδίου του Κανονισμού Τιμολόγησης Ε.Δ.Σ.Ν.Α. έτους 2022".

Από το Podcasting Feed του Ενημερωτικού Δελτίου στο ραδιόφωνο του Aegina Portal.

Πρόκειται για πολύ σημαντικό έγγραφο, που περιλαμβάνει το ιστορικό και την τεκμηρίωση του θέματος. Από την μία γνωστοποιεί τις πρωτοβουλίες που έλαβαν από κοινού δήμαρχοι των δήμων της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων και από την άλλη παρουσιάζει την ανάγκη διευθέτησης ενός ζητήματος, που είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για οποιαδήποτε βιώσιμο σχεδιασμό.

Ακολουθεί το κείμενο από το έγγραφο των πρακτικών:

 

Όπως είναι γνωστό, με την εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής το 2010, οι νησιωτικοί Δήμοι της Περιφέρειας Αττικής υποχρεώθηκαν για πρώτη φορά να αποστέλλουν τα απορρίμματά τους στον ΧΥΤΑ της Φυλής, σε απόσταση αρκετών εκατοντάδων χιλιομέτρων από τις επικράτειές τους. Παρότι η επιβολή της υποχρέωσης αυτής προκάλεσε στους Δήμους μας δυσβάσταχτη οικονομική επιβάρυνση (σε αντίθεση με τους Δήμους της ηπειρωτικής Αττικής), δεν προβλέφθηκε καμία πρόνοια για την αντιστάθμιση ή την επιδότηση του συγκεκριμένου κόστους. Έτσι, επί – έως και – δώδεκα χρόνια οι Δήμοι μας επιβαρύνονται έως και με διπλάσιο ανά τόνο και ανά δημότη κόστος διαχείρισης κόντρα σε κάθε συνταγματική επιταγή για ισότητα των πολιτών και των Δήμων και για στήριξη της νησιωτικότητας. Μάλιστα, από την ίδια διαχρονική παντελή αγνόηση των ιδιαιτεροτήτων των νησιωτικών Δήμων, διαπνέεται και κάθε επί μέρους πολιτική του ΕΔΣΝΑ από το 2010 και εντεύθεν, αλλά -όπως φαίνεται- και ο σχεδιαζόμενος νέος ΠΕΣΔΑ. Επιπλέον, το ίδιο ισχύει και για την εθνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι οποίες ορίζουν στόχους που αφορούν την διακριτή διαχείριση/ανακύκλωση υλικών παραβλέποντας παντελώς τις παραμέτρους της νησιωτικότητας και της μη-βιωσιμότητας των σχετικών δράσεων στα νησιά.

 

Έτσι, όπως έχουν επισημάνει από κοινού οι Δήμαρχοι των νησιωτικών Δήμων της Αττικής σε όλους τους αρμόδιους φορείς (βλ. ανωτέρω έγγραφα), η διαχείριση των σύμμεικτων απορριμμάτων στα νησιά της Αττικής είναι μη βιώσιμη, καθώς η υποχρέωση καθημερινής μεταφοράς, οδικής (Δήμοι: Τροιζηνίας - Μεθάνων, Πόρου, Σπετσών) και θαλάσσιας (Δήμοι: Αγκιστρίου, Αίγινας), σε απόσταση έως και 360 χλμ, προκαλεί διπλάσιο ανά τόνο και ανά δημότη κόστος διαχείρισης. Επιπλέον, αποτελεί σοβαρή αστοχία του ΠΕΣΔΑ και της τιμολογιακής πολιτικής του ΕΔΣΝΑ το γεγονός ότι με κανέναν τρόπο δεν λαμβάνουν υπόψη την παράμετρο της εποχιακής πληθυσμιακής μεταβολής των Δήμων (θετικής για τους νησιωτικούς, αρνητικής για τους αστικούς) και συγκεκριμένα ότι οι μόνιμοι κάτοικοι των νησιωτικών Δήμων τουλάχιστον 4 μήνες του χρόνου πληρώνουν το κόστος διαχείρισης για έναν εξυπηρετούμενο πληθυσμό που είναι τουλάχιστον τριπλάσιος του πληθυσμού απογραφής τους, τη στιγμή που στους αστικούς Δήμους ισχύει ακριβώς το αντίθετο.

 

Δηλαδή, αφενός ο εξυπηρετούμενος πληθυσμός των τουριστικών νησιωτικών Δήμων είναι μεγαλύτερος από εκείνον της επίσημης απογραφής λόγω της εποχιακής αύξησής του (4 μήνες x 200% αύξηση) και αφετέρου, για κάθε έναν από αυτούς, το πραγματικό κόστος εναπόθεσης στον ΧΥΤΑ της Φυλής ανά τόνο είναι έως και διπλάσιο από εκείνο των αστικών Δήμων λόγω του κόστους μεταφοράς προς/από την Αττική.

Χαρακτηριστικό του οικονομικού αδιεξόδου των Δήμων μας και της γενικότερης έλλειψης ρεαλισμού των σχετικών προβλέψεων του ΠΕΣΔΑ και της τιμολογιακής πολιτικής του ΕΔΣΝΑ, είναι το γεγονός ότι ορισμένοι από αυτούς ουδέποτε κατάφεραν, λόγω αντικειμενικής απόλυτης αδυναμίας, να στείλουν απορρίμματα στην Φυλή, συνεχίζοντας αναγκαστικά να διενεργούν μη προβλεπόμενη διαχείριση στην επικράτειά τους, ενώ άλλοι καθυστέρησαν ιδιαίτερα να το καταφέρουν ή/και υιοθέτησαν «μεικτές» λύσεις. Είναι ιδιαίτερα παράδοξο, δε, ότι όσοι ανταπεξήλθαν στην υποχρέωση έχουν υποστεί επί χρόνια σημαντική οικονομική ζημία, ενώ όσοι δεν κατάφεραν, έχουν βγει οικονομικά κερδισμένοι. Για την διαχείριση ειδικών κατηγοριών απορριμμάτων δε, όπως ΑΕΚΚ, πράσινα απόβλητα κτλ ή για την διακριτή συλλογή – μεταφορά ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων, ούτε λόγος δεν μπορεί να γίνει, καθώς οι προβλέψεις του ΠΕΣΔΑ για μεταφορά και αυτών στην ηπειρωτική Αττική είναι απολύτως μη εφαρμόσιμες. Έτσι η όποια πρόοδος έχει γίνει τα τελευταία χρόνια στον τομέα της ανακύκλωσης με ηρωικό τρόπο από τους νησιωτικούς Δήμους μας, περιορίζεται μόνο στο σύστημα του μπλε κάδου – με αρνητικό οικονομικό πρόσημο και εκεί – και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επεκταθεί σε άλλους τομείς και δράσεις οι οποίοι προβλέπονται από το σύγχρονο νομικό πλαίσιο, παρά μόνο αν οι δράσεις αυτές χρηματοδοτηθούν από τρίτους φορείς.

 

Όπως γίνεται αντιληπτό, τα ανωτέρω δεδομένα όχι μόνο ακυρώνουν κάθε προοπτική ανάπτυξης δράσεων βελτίωσης των υπηρεσιών καθαριότητας, ανακύκλωσης, διαχωρισμού κ.τ.λ. στους Δήμους μας και τους προκαλούν συνολική αδυναμία ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από την κείμενη νομοθεσία, η οποία επίσης αγνοεί παντελώς τις ιδιαιτερότητές τους, αλλά θέτουν εν αμφιβόλω ακόμα την ίδια την δυνατότητά τους να συνεχίσουν να διενεργούν μεταφορά στην Αττική, ειδικά δε με τα σημερινά δεδομένα της εκτόξευσης όλων των επί μέρους εξόδων (καύσιμα κλπ). Είναι αυτονόητο, δε, ότι κάθε συζήτηση για αύξηση των δημοτικών τελών αποκλείεται απολύτως, όχι μόνο για πολιτικούς και κοινωνικούς λόγους, αλλά πρωτίστως για συνταγματικούς λόγους. Συνεπώς, είναι απολύτως ξεκάθαρο, ότι η μόνη ρεαλιστική, νόμιμη και δίκαιη λύση στο ζήτημα βιωσιμότητας των ανταποδοτικών υπηρεσιών καθαριότητας των Δήμων μας, θα ήταν να ανταποκριθεί ο ΕΔΣΝΑ στο αίτημα που έχουμε απευθύνει τεκμηριωμένα ήδη από το 2019, να εφαρμόσει ειδική τιμολογιακή πολιτική για τους νησιωτικούς Δήμους της Αττικής, μειώνοντας ριζικά (ή μηδενίζοντας) το κόστος εναπόθεσης, ανάλογα με το κόστος μεταφοράς με το οποίο επιβαρύνεται ο καθένας για την μεταφορά προς/από την Αττική.

 

Όλα τα παραπάνω οι Δήμαρχοι των νησιωτικών Δήμων του ΕΔΣΝΑ τα έχουν αναφέρει επανειλημμένα με παρεμβάσεις τους σε όλους τους συναρμόδιους φορείς, ζητώντας, από την μεν Κυβέρνηση νομοθετική αντιμετώπιση του θέματος και από τον δε ΕΔΣΝΑ κανονιστική αντιμετώπιση με την διαμόρφωση διαφορετικής τιμολογιακής πολιτικής.

 

 

 

α) Είναι αναγκαίο, δίκαιο, αλλά και νομικά επιβεβλημένο, τα κόστη μεταφοράς να σταματήσουν να επιβαρύνουν τους Δήμους Αγκιστρίου, Αίγινας, Πόρου, Σπετσών, Τροιζηνίας - Μεθάνων και Ύδρας να καλύπτονται στο εξής από τον ΕΔΣΝΑ ή την Πολιτεία με σχετική επιχορήγηση. Καθώς τα κόστη αυτά έως σήμερα είναι αντίστοιχα με το κόστος εναπόθεσης στον ΧΥΤΑ, ένας τρόπος παροχής μιας τέτοιας αποζημίωσης θα ήταν να μην καταβάλουν καθόλου οι εν λόγω Δήμοι τέλος εναπόθεσης στον ΕΔΣΝΑ, αίτημα το οποίο παρακαλούμε να εξεταστεί ήδη από φέτος.

 

β) Ειδικά για τους Δήμους Πόρου, Σπετσών, Τροιζηνίας - Μεθάνων και Ύδρας το νέο ΠΕΣΔΑ θα πρέπει να προβλέπει τη λειτουργία, σύμφωνα και με την αρχή «κατά προτεραιότητα στην πηγή», κοινού Σταθμού Μεταφόρτωσης (ή ακόμα και Κ.Δ.Α.Υ.) σε ακτίνα έως 40χλμ επί ηπειρωτικού εδάφους από αυτούς, ο οποίος θα λειτουργεί με ευθύνη του ΕΔΣΝΑ και με τέλος εναπόθεσης ίδιο με του λεκανοπεδίου…Όσο όμως μια τέτοια λύση, που είναι οικονομικά ανάλογη με εκείνη που «απολαμβάνουν» όλοι οι υπόλοιποι Δήμοι της Αττικής εδώ και χρόνια, δεν εξασφαλίζεται από την Πολιτεία, είναι επιβεβλημένο να υπάρχει οικονομικό αντιστάθμισμα προς τους ανωτέρω Δήμους.

 

 

«Σε συνέχεια των σχετικών εγγράφων, αλλά και προφορικών συνεννοήσεων επί του θέματος, θα θέλαμε ενόψει του νέου έτους να υπενθυμίσουμε και να συγκεκριμενοποιήσουμε το αίτημα μείωσης των εισφορών των Δήμων μας στον ΕΔΣΝΑ, ως αντιστάθμισμα για το δυσανάλογο, σε σχέση με τους Δήμους της ηπειρωτικής Αττικής, κόστος μεταφοράς που επωμίζονται. Στον ακόλουθο Πίνακα παραθέτουμε τα απολογιστικά στοιχεία του 2019 που αφορούν στην παραγωγή απορριμμάτων και στις εισφορές των Δήμων μας και στην τελευταία στήλη το αιτούμενο ποσοστό μείωσης για τον κάθε έναν, ανάλογα με την απόσταση και το κόστος μεταφοράς στον ΧΥΤΑ.

 

 

Τον Φεβρουάριο του έτους 2021 με νεότερη κοινή επιστολή προς τον ΕΔΣΝΑ στο πλαίσιο της διαβούλευσης του Κανονισμού τιμολόγησης έτους 2021 οι Δήμαρχοι ανέφεραν τα εξής: «Εν όψει της συζήτησης του θέματος της έγκρισης Κανονισμού Τιμολόγησης έτους 2021 στη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΕΔΣΝΑ την Παρασκευή 12.2.2021 (1ο θέμα), υπενθυμίζουμε το περιεχόμενο των σχετικών 1-3 εγγράφων μας και παρακαλούμε:

α) Να δεχθείτε τη συμμετοχή μας στην σχετική τηλεδιάσκεψη προκειμένου να εκθέσουμε τις απόψεις μας.
β) Στην Απόφαση που θα ληφθεί επί του θέματος να ενσωματώνεται η αποδοχή του αιτήματός μας για μείωση/απαλλαγή των εισφορών μας, σύμφωνα με την τεκμηρίωση που έχουμε εκθέσει στα έγγραφά μας.
γ) Σε περίπτωση απόρριψης του αιτήματός μας, αυτή να είναι ρητή σε σχετικό σκέλος της Απόφασης ή στο πλαίσιο προηγούμενης συζήτησης του αιτήματός μας Εκτός Ημερησίας Διάταξης, όπως επιτάσσεται από τους κανόνες λειτουργίας των Συλλογικών Οργάνων».

Τον Φεβρουάριο του έτους 2021, σε συνέχεια των ανωτέρω ενεργειών των Δημάρχων, η Διοίκηση του ΕΔΣΝΑ αιτήθηκε ανεπίσημα τη σύνταξη και υποβολή Σχεδίου Απόφασης της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ, με την οποία δήθεν επρόκειτο να διευθετηθεί το ζήτημα. Στο εν λόγω Σχέδιο, με το περιεχόμενο του οποίου συμφώνησε προφορικά η Διοίκηση του ΕΔΣΝΑ, μεταξύ άλλων οι Δήμαρχοι παρέθεσαν τα ακόλουθα:

 

Είναι προφανές ότι οι Δήμοι (μας) με τα παρατεθέντα δεδομένα, όχι μόνο επιβαρύνονται με ΥΨΗΛΟΤΑΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ήδη από την έναρξη ισχύος του σημερινού ΠΕΣΔΑ (δηλαδή ήδη επί 11 χρόνια στην περίπτωση όσων κατάφεραν αμέσως το 2011 να εφαρμόσουν διαδικασία μεταφοράς στην Φυλή), αλλά ταυτόχρονα ΑΔΥΝΑΤΟΥΝ όλα αυτά τα χρόνια εκ του ανωτέρω λόγου, να προβούν σε επενδύσεις για την ολοκληρωμένη διαχείριση των ΑΣΑ (μηχανικός εξοπλισμός, κάδοι, χώροι ή μονάδες διαχείρισης, καθώς και εξειδικευμένα μέτρα για ανακύκλωση σε κάθε ρεύμα). Με όλα τα παραπάνω δεδομένα, νομίζουμε ότι είναι απαραίτητο να ληφθεί απόφαση, συμβολής του ΕΔΣΝΑ στο υψηλό κόστος διαχείρισης, είτε με μείωση (μηδενισμό ή ποσοστιαία, ανάλογα με την κάθε περίπτωση) των εισφορών των εν λόγω Δήμων στον ΕΔΣΝΑ σύμφωνα με το σχετικό αίτημά τους, είτε με αυτοτελή ισόποση απευθείας χρηματοδότηση από τον ΕΔΣΝΑ των ανταποδοτικών τους Υπηρεσιών καθαριότητας, ώστε μέσω των σχετικών πόρων να μπορούν στο εξής να χρηματοδοτήσουν σχετικές δαπάνες (και μόνο τέτοιες), οι οποίες έως σήμερα στερούνται πόρων λόγω της ανάγκης χρηματοδότησης του υπέρμετρου κόστους μεταφοράς. Τονίζεται ότι οι Δήμοι (μας) καλύπτουν μόνοι τους το σχετικό κόστος επί συναπτά έτη και η κατά τα ανωτέρω αντιμετώπιση της περίπτωσής τους από εδώ και στο εξής κρίνεται ως δίκαιη και νομικά και ηθικά επιβεβλημένη, ειδικά δεδομένου ότι είναι αδύνατη η αναδρομική αντιστάθμιση του κόστους που τους έχει επιβληθεί ήδη από το 2011 εξαιτίας της υποχρέωσης μεταφοράς στην Αττική».

 

 

Ωστόσο, η Διοίκηση του ΕΔΝΣΑ ουδέποτε έφερε το θέμα προς συζήτηση στο Δ.Σ. ή την Εκτελεστική Επιτροπή και γενικότερα ουδέποτε απάντησε στα έγγραφα των νησιωτικών Δήμων. Αντιθέτως αντιμετωπίζει διαχρονικά με αδιαφορία τους Δημάρχους των νησιών μας, παραβιάζοντας ταυτόχρονα τους κανόνες χρηστής διοίκησης και τους κανόνες λειτουργίας των Συλλογικών Οργάνων, καθώς δεν θέτει το αίτημα των Δήμων προς εξέταση στα αρμόδια Όργανα, αλλά το απορρίπτει εν τοις πράγμασι με καταχρηστικό τρόπο διά της απόκρυψής του από τα Συλλογικά Όργανα. Επιπλέον, πέραν από τον Πρόεδρο του ΕΔΣΝΑ κ. Β. Κόκκαλη και τον αρμόδιο υπάλληλο κ. Ζαχαρόπουλο ο οποίος επικοινωνεί τηλεφωνικά με τους Δημάρχους μεταφέροντας τις «θέσεις» της Διοίκησης, οι Δήμαρχοι έχουν θέσει το θέμα πολλάκις και στον Περιφερειάρχη Αττικής κ. Γ. Πατούλη και την Αντιπεριφερειάρχη Νήσων κ. Β. Θεοδωρακοπούλου, εισπράττοντας από όλους αόριστες δηλώσεις κατανόησης και υποσχέσεις για αποδοχή των προτάσεων οι οποίες διαψεύστηκαν επαναλαμβανόμενα.

 

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, οι Δήμοι μας δεν έχουν πλέον καμία άλλη επιλογή για την προάσπιση των συμφερόντων τους, από το να διεκδικήσουν με τον πλέον τυπικό τρόπο το δικαίωμα της δίκαιης αντιμετώπισής τους.

Στην βάση αυτή, μετά από συνεννόηση των Δημάρχων των Δήμων Αγκιστρίου, Αίγινας, Πόρου, Σπετσών και Τροιζηνίας Μεθάνων, αναφορικά με την έκφραση γνώμης επί του Κανονισμού τιμολόγησης του ΕΔΣΝΑ για το 2022, τίθεται στα Δημοτικά Συμβούλια των ανωτέρω Δήμων η ακόλουθη εισήγηση, προκειμένου να ληφθούν όμοιες αποφάσεις για την από κοινού αντιμετώπιση του θέματος.

 

 

1. Εκφράζει αρνητική γνώμη επί του Κανονισμού τιμολόγησης του ΕΔΝΣΑ για το 2022, λόγω:

 

α) της απουσίας σε αυτόν για μια ακόμη χρονιά οποιασδήποτε πρόνοιας για την μείωση της εισφοράς των νησιωτικών Δήμων της Αττικής, ανάλογα με την επιβάρυνση που προκαλεί στον καθένα η υποχρέωση θαλάσσιας ή/και χερσαίας μεταφοράς των απορριμμάτων τους εκτός της επικράτειας της Περιφέρειας Αττικής και β) της απόρριψης των διαχρονικών εύλογων αιτημάτων των ανωτέρω Δήμων για μείωση ή μηδενισμό των εισφορών τους για του ανωτέρω λόγους.

 

2. Την εκ νέου υποβολή του αιτήματος της μείωσης της εισφοράς του Δήμου Αίγινας κατά ποσοστό ύψους πενήντα τοις εκατό (50%) από το τρέχον έτος και εφεξής, ως αντιστάθμισμα για το δυσανάλογο – σε σχέση με τους Δήμους της ηπειρωτικής Αττικής – κόστος μεταφοράς που επωμίζεται και την διατύπωση θετικής γνώμης επί των Κανονισμών τιμολόγησης του ΕΔΣΝΑ από το τρέχον έτος και εφεξής μόνον εφόσον γίνει αποδεκτό το αίτημα αυτό.

 

3. Την ανάληψη κάθε δυνατής ενέργειας σε διοικητικό και νομικό επίπεδο για την ακύρωση τυχόν απόφασης του Δ.Σ. του ΕΔΣΝΑ περί έγκρισης του Κανονισμού τιμολόγησης έτους 2022 και μελλοντικών Αποφάσεων για επόμενα έτη, που δεν θα υιοθετούν το ανωτέρω αίτημα.

 

4. Την νομική διεκδίκηση των ανάλογων ποσών για όλα τα έτη κατά τα οποία ο Δήμος Αίγινας υποχρεώθηκε – ή τυχόν υποχρεωθεί εκ νέου – από τον ΕΔΣΝΑ μέσω του ΠΕΣΔΑ να μεταφέρει τα απορρίμματά του σε μεγάλη απόσταση από την επικράτειά του χωρίς καμία χρηματική ελάφρυνση ή ανταπόδοση, επιφορτιζόμενος έτσι με δυσανάλογα, σε σχέση με τους ηπειρωτικούς Δήμους της Αττικής, έξοδα μεταφοράς