Το έργο LIFE11 ENV.GR/951 µε τίτλο «Αειφόρες στρατηγικές για τη βελτίωση εντατικά καλλιεργούµενων εδαφών: Το παράδειγµα της καλλιέργειας του κελυφωτού φυστικιού (Pistachia vera L.)» και προϋπολογισµό 1.019.009€, ειναι ένα από τα οκτώ ελληνικά έργα τα οποία εγκρίθηκαν το 2012 προς χρηµατοδότηση από το Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα για το Περιβάλλον LIFE+.
Την επιστηµονική και τεχνική επίβλεψη του έργου έχει το Ινστιτούτο Εδαφολογίας Αθηνών του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισµού ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ) µε υπεύθυνη υλοποίησης την Δρα Μαρία Ντούλα. Στο έργο συµµετέχουν, εκτός από το Ινστιτούτο Εδαφολογίας Αθηνών, δύο ακόµη πολύ σηµαντικοί ερευνητικοί ελληνικοί φορείς:
• Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύµατος Τεχνολογίας & Έρευνας µε υπεύθυνο τον Δρα Απόστολο Σαρρή, και
• Το τµήµα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης µε υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Κωνσταντίνο Κοµνίτσα.
Η ιδέα για την υποβολή προς χρηµατοδότηση του έργου αυτού προέκυψε από τη µακροχρόνια συνεργασία του Ινστιτούτου Εδαφολογίας Αθηνών µε τους φυστικοπαραγωγούς της Αίγινας και άλλων περιοχών και τις διαπιστώσεις ότι :
• η παραγωγή του κελυφωτού φυστικιού παράγει απόβλητα µε ιδιαίτερα µεγάλη
περιεκτικότητα σε οργανική ύλη και θρεπτικά συστατικά τα οποία παραµένουν
αναξιοποίητα αλλά και το γεγονός ότι δεν ενδείκνυται η επαναχρησιµοποιήσή τους
χωρίς προ-κατεργασία,
• οι καλλιεργητικές πρακτικές θα µπορούσαν σηµαντικά να βελτιωθούν και να
αποδώσουν µεγαλύτερη ποσότητα και καλύτερη ποιότητα καρπών, αλλά και να
εξασφαλίσουν την προστασία και αναβάθµιση των καλλιεργούµενων εδαφών, τα
οποία λόγω κλίµατος και εντατικής καλλιέργειας εµφανίζουν σηµάδια
υποβάθµισης.
Ετσι, οι βασικοί στόχοι του έργου είναι η ανάπτυξη αειφόρων-ολοκληρωµένων πρακτικών καλλιέργειας του κελυφωτού φυστικιού, µε περιοχή εφαρµογής για τις ανάγκες του έργου την Αίγινα, µε σκοπό την παραγωγή πιο ποιοτικών προϊόντων, την προστασία και βελτίωση του εδάφους, την ορθολογική χρήση των υδατικών πόρων, την ανακύκλωση των παραγόµενων αποβλήτων (κοµποστοποίηση και επαναχρησιµοποίηση), την ορθολογική χρήση λιπασµάτων και φυτοφαρµάκων και τον περιορισµό της παρουσίας των αφλατοξινών.
Το έργο προβλέπει επίσης ενα ιδιαίτερο καινοτόµο σχέδιο για τα ελληνικά δεδοµένα. Πρόκειται για την ανάπτυξη ενός συµβουλευτικού δικτύου για τους παραγωγούς φυστικιού µε χρήση σύγχρονης τεχνολογίας. Το δίκτυο θα αναπτυχθεί σε πρώτη φάση σε συνεργασία µε την Διεύθυνση Αγροτικής Οικονοµίας και Κτηνιατρικής, Περιφερειακής Ενότητας Νήσων-Περιφέρεια Αττικής, τον Αγροτικό Συνεταιρισµό Φυστικοπαραγωγών Αίγινας και τον Αγροτικό Σύλλογο Επαρχίας Αίγινας, ενώ σε επόµενο στάδιο και µετά την ολοκλήρωση των τεχνικών λεπτοµερειών του δικτύου, θα προσκληθούν αντίστοιχοι φορείς από όλη την Ελλάδα να το χρησιµοποιήσουν και να επωφεληθούν από αυτό.
Μέσω του δικτύου οι παραγωγοί θα µπορούν να βρίσκονται σε άµεση επαφή µε επιστηµονικό προσωπικό, να θέτουν καλλιεργητικά προβλήµατα/θέµατα, να παίρνουν
Αειφόρες στρατηγικές για τη βελτίωση εντατικά καλλιεργούµενων εδαφών: Το παράδειγµα της καλλιέργειας του κελυφωτού φυστικιού (Pistachia vera L.)
Σε επιστηµονικό επίπεδο, οι παραγωγοί θα µπορούν, µέσω του δικτύου, να συνεισφέρουν στη συνεχή συλλογή δεδοµένων που θα αφορούν κυρίως στην ποιότητα του εδάφους και του νερού στις περιοχές καλλιέργειας, τη διατήρηση της ποιότητας των οποίων, η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούν ως πρωτεύουσας σηµασίας. Τα δεδοµένα αυτά, τα οποία αρχικά θα συλλέγονται από τους επιστηµονικούς φορείς που συµµετέχουν στο έργο ενώ στη συνέχεια από τις τοπικές/περιφερειακές αρχές, θα συνδράµουν στο συνεχή έλεγχο της ποιότητας εδάφους/νερού αλλά και στον άµεσο προσδιορισµό προβληµάτων τα οποία µε αυτόν τον τρόπο θα µπορούν να αντιµετωπιστούν άµεσα και σωστά.
Τέλος, το έργο προβλέπει σηµαντικές δράσεις διάχυσης των αποτελεσµάτων µέσω ηµερίδων και εκπαιδευτικών σεµιναρίων για τους φυστικοπαραγωγούς αλλά και το επιστηµονικό προσωπικό των τοπικών/περιφερειακών αρχών που θα ενδιαφερθούν να υιοθετήσουν τα αποτελέσµατα του έργου και να χρησιµοποιήσουν το δίκτυο. Το έργο είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο, θα διαρκέσει τέσσερα χρόνια (από 1/10/2012 έως και 30/9/2016) και προσβλέπει στην ενεργή συµµετοχή τόσο των φυστικοπαραγωγών και των συνεταιρισµών/συλλόγων τους όσο και των τοπικών και περιφερειακών αρχών.
Οι ερευνητικές οµάδες του έργου προσκαλούν όλους τους συνεταιρισµούς και τους συλλόγους φυστικοπαραγωγών καθώς και τις τοπικές/περιφερειακές αρχές των περιοχών καλλιέργειας κελυφωτού φυστικιού να συνδράµουν σε αυτή την προσπάθεια, που θα αποβεί προς τελικό όφελος των Ελλήνων παραγωγών και της εθνικής οικονοµίας κατ’ επέκταση.
Πληροφορίες : Δρ. Μαρία Ντούλα, Ινστιτούτο Εδαφολογίας Αθηνών-ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. Σοφ. Βενιζελου 1,
14123 Λυκόβρυση, τηλ. 210 2832031, email:
