Ο μεγάλος αριθμός των μελετών, των διακηρύξεων και των διαγωνισμών ή ακόμη και τα αποτελέσματα από προγράμματα που είχαν υλοποιηθεί στο παρελθόν και παίρνουν πλέον μορφή, αλλά και οι δεκάδες προσκλήσεις από προγράμματα όπως του "Πράσινου Ταμείου" και του "Αντώνης Τρίτσης", οι εξελίξεις στα λιμενικά έργα, και η αναγκαιότητα της πράσινης οικονομίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού που έρχεται στο προσκήνιο, κάνουν περισσότερο από ποτέ επιτακτική την εκπόνηση ενός επιχειρησιακού προγράμματος από τον δήμο Αίγινας.
Από το Podcasting Feed του Ενημερωτικού Δελτίου στο ραδιόφωνο του Aegina Portal.
Αρκετά από όσα έχουν αναφερθεί, τόσο σε πρόσφατες συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, όσο και σε συνεδριάσεις της Οικονομικής Επιτροπής, καταδεικνύουν αυτή ακριβώς την ανάγκη, τη σύνταξη δηλαδή ενός σχεδίου όπου ο δήμος της Αίγινας θα ταξινομεί τις ανάγκες του ανά τομέα δραστηριότητας, θα θέτει προτεραιότητες στην ανάπτυξη αυτών των τομέων και θα αναζητά εργαλεία για να επιτυγχάνει τους στόχους του.Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να αναπτυχθεί αξιοποιώντας προς όφελος των κατοίκων του νησιού κάθε διαθέσιμο πόρο, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι θα συντηρήσει και θα βελτιώσει την φυσιογνωμία του νησιού. Η διατήρηση της φυσιογνωμίας άλλωστε θα πρέπει να είναι ο παρονομαστής σε κάθε δράση, που με τη σειρά της θα πρέπει να είναι στοχευμένη και να βρίσκεται εντός του πλαισίου της αναπτυξιακής στρατηγικής.
Μία σύντομη περιγραφή του πλαισίου.
Ο δήμος της Αίγινας ως ένας δήμος που έχει περισσότερους από 10.000 κατοίκους έχει υποχρέωση να εκπονεί επιχειρησιακό πρόγραμμα. Σύμφωνα με τον νόμο 3463/2006 και με τις τελευταίες αλλαγές από τον νόμο 4764/2020 στο άρθρο 204 αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι: "Το επιχειρησιακό πρόγραμμα καταρτίζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο και καλύπτει το σύνολο των δράσεων τοπικής ανάπτυξης, καθώς και οργάνωσης των υπηρεσιών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Συμπεριλαμβάνει όλες τις δράσεις των δημοτικών ή κοινοτικών κοινωφελών επιχειρήσεων, των δημοτικών ή κοινοτικών ανωνύμων εταιρειών, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των δημοτικών ή κοινοτικών ιδρυμάτων τους, εφόσον οι σχετικές αποφάσεις των οργάνων διοίκησής τους έχουν εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο."
Σύμφωνα με τον 3463/2006 και το άρθρο 205: Η εκπόνηση του επιχειρησιακού προγράμματος πραγματοποιείται μέσα στο πρώτο εξάμηνο της δημοτικής περιόδου και μπορεί να αναθεωρείται κάθε διετία. Στο άρθρο 206 που περιγράφει το περιεχόμενο και τη δομή των επιχειρησιακών προγραμμάτων αναφέρεται ότι: 1. Στο επιχειρησιακό πρόγραμμα καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι, οι προτεραιότητες της τοπικής ανάπτυξης, καθώς και η οργάνωση των υπηρεσιών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των επιχειρήσεών τους, με παράλληλη εξειδίκευση των δράσεων της τετραετίας για την επίτευξη των στόχων αυτών. 2. Η πρόβλεψη χρηματοδότησης όλων των δράσεων που περιλαμβάνονται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα αναφέρεται σε υφιστάμενες πηγές χρηματοδότησης. 3. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα, μετά τον έλεγχο νομιμότητας για την τήρηση της διαδικασίας κατάρτισής του από την Περιφέρεια, εξειδικεύεται σε Ετήσιο Πρόγραμμα Δράσης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και διακεκριμένα Ετήσια Προγράμματα Δράσης των δημοτικών ή κοινοτικών κοινωφελών επιχειρήσεων, δημοτικών ή κοινοτικών ανωνύμων εταιρειών, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των δημοτικών ή κοινοτικών ιδρυμάτων τους. Αντίστοιχη ετήσια εξειδίκευση απαιτείται και για το επιχειρησιακό πρόγραμμα των Συνδέσμων. 4. Μέρος του Ετήσιου Προγράμματος Δράσης είναι το ετήσιο τεχνικό πρόγραμμα του άρθρου 208.Δράσεις υλοποιούνται μόνον εφόσον περιλαμβάνονται στο Ετήσιο Πρόγραμμα Δράσης και καλύπτονται από τον προϋπολογισμό. 5. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, μετά από γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας,καθορίζονται ειδικότερα το περιεχόμενο, η δομή και ο τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων στις Περιφέρειες.
Διαφορετικό επίπεδο υποδομών, διαφορετικές ανάγκες.
Κάθε δήμος της χώρας βρίσκεται σε διαφορετικό επίπεδο υποδομών και έχει διαφορετικές ανάγκες. Αντίστοιχα τα χρηματοδοτικά προγράμματα δεν είναι πάντα κομμένα και ραμμένα στις συγκεκριμένες ανάγκες των δήμων. Το αντίθετο μάλιστα. Συχνά οι δήμοι καλούνται να επιλέξουν κάτι από μία πρόσκληση ακόμη και όταν δεν το χρειάζονται πραγματικά, το κάνουν όμως για να μην χάνουν την χρηματοδότηση. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει σχέδιο αξιοποίησης και έτσι η συμμετοχή σε προσκλήσεις προγραμμάτων γίνεται συγκυριακά και όχι στοχευμένα. Με άλλα λόγια ο δήμος δεν αναζητά εργαλεία για να επιτυγχάνει τους στόχους του, αλλά προσπαθεί να εντάξει τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα.
Μερικά πρόσφατα παραδείγματα στον δήμο Αίγινας.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι η πρόταση χρηματοδότησης 442.133 ευρώ, για την αναβάθμιση κοινόχρηστων χώρων στην περιοχή του ΟΤΕ και στην Αιγινήτισσα. Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 442.133 ευρώ και ο δήμος θα συμμετάσχει 176.853 ευρώ. Σε μία περιοχή, αυτή του ΟΤΕ, που έχει ανάγκη καταρχάς από υποδομές για τα όμβρια ύδατα και το εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης προγραμματίζεται πλακόστρωση. Το ερώτημα είναι εάν θα μπορούσε οποιαδήποτε διοίκηση να αρνηθεί τα 265.280 ευρώ με το ΦΠΑ που θα διαθέσει το "Πράσινο Ταμείο"; σαφώς και όχι, εάν όμως διέθεται ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα θα γνώριζε αυτόματα τις προτεραιότητές της και τον τομέα στον οποίο θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει αυτό το εργαλείο.
Επίσης, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δεκαετής σύμβαση με τον ΕΔΣΝΑ σε συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής της 28ης Δεκεμβρίου 2020. Η επιτροπή αποφασίζει δια περιφοράς, μία δεκαετή σύμβαση που δεν έχει σαφές χρονοδιάγραμμα. Ποιοι είναι οι στόχοι που επιβάλλονται στον δήμο της Αίγινας με αυτή την σύμβαση; Άγνωστο. Ο δήμος της Αίγινας έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου στην καθαριότητα, όμως πως θα προχωρήσει εαν δεν γνωρίζει με ακρίβεια το πλαίσιο της σύμβασης που υπέγραψε; Μπορείτε να δείτε περισσότερα εδώ.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο ανοιχτός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την ανάπλαση των Καποδιστριακών Διαδρομών και του Παραλιακού Μετώπου στην πόλη της Αίγινας. Είναι ιδιαίτερα θετικό ότι ο δήμος της Αίγινας εντάχθηκε με 191.000 ευρώ. Από την πλευρά του το Λιμενικό Ταμείο στην σχετική απόφαση του Δ.Σ. αναφέρει στην εισήγηση του προέδρου (συνεδρίαση 20ης Οκτωβρίου) ότι: "έχουν ήδη υποβληθεί δύο Αρχιτεκτονικές Μελέτες και τονίζει ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι δεσμευτική για το Δ.Λ.Τ. Αίγινας, αλλά δυνητική". Θα περίμενε κανείς ότι για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα, όσο αυτό του παραλιακού μετώπου, οι αποφάσεις θα εκπορεύονται από τον στρατηγικό σχεδιασμό του δήμου, που θα υλοποιείται από τα νομικά πρόσωπα και σε κάθε περίπτωση αυτή η οπτική απέναντι σε τέτοια ζητήματα θα ήταν ενιαία.
Το επόμενο παράδειγμα είναι το Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο. Ο κ. Παναγιώτης Κουκούλης στην συνεδρίαση της 16ης Μαρτίου ρώτησε με ποιον τρόπο θα λειτουργήσει και θα παραδοθεί στον δήμο η πτέρυγα όταν είναι έτοιμη. Ο κ. Ζορμπάς, μεταξύ άλλων, απάντησε ότι θα γίνει μία έκθεση για τον Καποδίστρια και επίσης, ότι θα πρέπει να γίνει μία συνάντηση μεταξύ των αρχηγών (σ.σ. των επικεφαλής των παρατάξεων) για να συζητηθεί το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο, έτσι ώστε να προταθούν οι καλύτερες λύσεις όσων αφορά την χρήση. Και σε αυτή την περίπτωση η απουσία επιχειρησιακού προγράμματος είναι εμφανής. Όχι μόνο για τον τρόπο που θα λειτουργήσει η αίθουσα, αλλά για το σύνολο του εξωτερικού χώρου που θα επηρεάσει, την διαμόρφωσή του, την αξιοποίησή του και την προσπάθεια να ξεκινήσουν οι εργασίες για τις άλλες αίθουσες.
Τέλος, ένα ακόμη πρόσφατο παράδειγμα αφορά Δελτίο Τύπου του Δήμου Αίγινας για συνάντηση που σχετίζεται με την ανάπτυξη της κρουαζιέρας. Ανάμεσα σε άλλα αναφέρει ότι: "Η Διοίκηση του Λιμενικού Ταμείου με φιλόδοξη ανάληψη πρωτοβουλιών, στοχεύει στην διαμόρφωση λιμενικής πολιτικής και του λιμενικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας στο νησί μας. Ο στόχος μας είναι να δημιουργηθούν ειδικές δράσεις που θα παρουσιάζουν με καλύτερο άμεσο τρόπο τα δυναμικά χαρακτηριστικά του προορισμού, δηλαδή της ιστορίας, του πολιτισμού και της γαστρονομίας συνδέοντας τα με την τοπική επιχειρηματικότητα.". Από το κείμενο του Δελτίου Τύπου δεν προκύπτει κάποια συνεργασία με την Επιτροπή Τουριστικής Ανάπτυξης και την υλοποίηση κάποιας στρατηγική για τον τουρισμό. Επίσης δεν είναι γνωστό εάν έχει γίνει κάποια διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς.
Πράσινη οικονομία και ψηφιακός μετασχηματισμός.
Είναι τα "βαριά χαρτιά" που πρέπει να διαχειριστεί ο δήμος τα επόμενα χρόνια. Ο δήμος της Αίγινας έκανε ένα πρώτο βήμα με το Σχέδιο Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων από την συμμετοχή του σε πρόγραμμα του "Πράσινου Ταμείου". Όμως ακόμη δεν υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός. Για παράδειγμα σύνδεση με την καθαριότητα, με ένα πλάνο αντικατάστασης των οχημάτων του δήμου με ηλεκτρικά κτλ. Η συμμετοχή του σε ένα πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού που εγκρίθηκε σήμερα στην Οικονομική Επιτροπή και τα όσα αναφέρθηκαν στην μελέτη έκαναν εμφανέστατο το πρόβλημα στην έλλειψη σχεδιασμού για τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Τα παραδείγματα είναι πολλά όλα αυτά τα χρόνια και είναι εμφανή παντού. Δρόμοι που ασφαλτοστρώνονται και στη συνέχεια περνούν δίκτυα κοινής ωφελείας ή καταστρέφονται από τα προβλήματα του εσωτερικού δικτύου ύδρευσης. Πρόκειται για προβλήματα που έχουν αντιμετωπίσει όλες οι διοικήσεις.
Η περίοδος που διανύει ο δήμος της Αίγινας, είναι μία περίοδος με πολλές προοπτικές. Υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι και εργαλεία. Είναι όμως και πολύ απαιτητική. Η χρήση της τεχνολογίας δίνει την δυνατότητα για διαβουλεύσεις και σχεδιασμό στρατηγικών. Η κατάρτιση ενός επιχειρησιακού προγράμματος είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ.
