Μία ακόμη σημαντική πρωτοβουλία από την Ομάδα Προστασίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς Αίγινας, η οποία διοργάνωσε επίσκεψη και ξενάγηση, στην εκκλησία των Ταξιαρχών στο Όρος, στην περιοχή Σφυρίχτρες. Μία τοποθεσία με ξεχωριστή μνημειακή φυσιογνωμία και ιστορία.
Ο ηλιόλουστος καιρός σήμερα στην Αίγινα, ανέδειξε ακόμη περισσότερο τη φυσική ομορφιά του τοπίου, ανταμοιβή σε όσους ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της ομάδας. Την ξενάγηση έκανε ο κ. Γιώργος Μπήτρος.
Ακολουθεί ένα μέρος της παρουσίασης, το σύνολο της οποίας μπορείτε να δείτε αναλυτικά στο video: "Βρισκόμαστε σε ένα πολύ σημαντικό και αρχαιολογικό και βυζαντινό χορό. Αρκεί να θυμηθούμε ότι η εκκλησία, στην οποία στεκόμαστε μπροστά, έχει κτιστεί με υλικά από την ελληνιστική εποχή, διότι εδώ ο χώρος αυτός είναι αρχαιολογικός, υπήρχε ο ναός και ο βωμός του Ελλανίου Διός επάνω στην κορυφή.
Και όπως είχαμε πει είπαμε λίγο πριν, ο χώρος εδώ σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η πρώτη ανασκαφή έγινε το 1930 και η δεύτερη 1997 με 1998, στο χώρο αυτό βρέθηκαν πάρα πολλά πράγματα και κυρίως διαπιστώθηκε ότι ήταν ένας χώρος που λειτουργούσε ως ξενώνας για τους προσκυνητές, οι οποίοι ανέβαιναν πάνω να θυσιάσουν και κατόπιν μετά κατέβαιναν εδώ έκαναν τα τραπέζια τους, είχαν κοινό δείπνο όπως αναφέρεται μέσα σε ένα σημείωμα που υπάρχει από τους αρχαιολόγους. Τα αποτελέσματα της ανασκαφής του 1997 - 1998.
Και μάλιστα όπως σας είπα και πριν απάνω, έχουνε βρεθεί εκτός όλων των άλλων, έχει βρεθεί ένα μεγάλο άγαλμα, η βάση ενός μεγάλου αγάλματος και έχουν βρεθεί και κόκαλα ζώων από το φαγητό, οι θυσίες γίνονταν επάνω, από το ψήσιμο που έκαναν εδώ από το φαγητό τους καμένα κόκαλα.
Όμως ο χώρος αυτός, κάποια στιγμή, όταν η Αίγινα υπήχθη στο κράτος της Περγάμου χρησίμευσε και σαν παραθεριστικό κέντρο για τους βασιλείς της Περγάμου και μετά για τους βασιλείς της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Δεν ξέρουμε για ποιο λόγο, ίσως το κλίμα, ίσως η τοποθεσία, ίσως η γειτνίαση με τον ναό του Ελλανίου Διός, αυτό έφερνε πάρα πολλούς εδώ επισκέπτες και κυρίως έφερνε και τους βασιλείς τους ίδιους.
Ο χώρος μετά την ελληνιστική περίοδο θα δούμε ότι πέρασε μία φάση ερημιάς και στο γύρισμα, όπως λένε οι αρχαιολόγοι χαρακτηριστικά αυτή τη φράση, του 12ου προς 13ο αιώνα, εδώ δημιουργήθηκε ένα μοναστήρι. Το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. Μας κάνει εντύπωση πως αφιερώνεται ένας ναός και ένα μοναστήρι, πάνω στα βουνά, σε ένα όρος, στον Άγιο Νικόλαο κι αυτό έχει να κάνει με τη σχέση των παλαιών Αιγινητών με τη θάλασσα, με τη ναυτοσύνη τους, με το ναυτικό επάγγελμα.
Το μοναστήρι εγκαταλείφθηκε το 1600. Είναι παλαιότερο, λίγο πιο παλιό από την Χρυσολεόντισσα.
Τώρα, το εκκλησάκι στο οποίο βρισκόμαστε μπροστά, ήταν το καθολικό της μονής. Ξαναχτίστηκε τον 13ο αιώνα και αφιερώθηκε στον Αρχάγγελο Μιχαήλ ή στους Ταχιάρχες. Είναι 12ου με 13ου αιώνα και είναι χαρακτηριστικό, ότι ο ναός αυτός που βρίσκεται σε χώρο και σε περιοχή των ελληνιστικών χρόνων, έχει θεμελιωθεί σε έναν χώρο που ήταν ο περίβολος του μοναστηριού, ενώ παλαιότερα ήταν ο περίβολος αυτών των ξενώνων που λέγαμε πριν.
Διακρίνουμε τους αναλημματικούς τοίχους, τα τείχη αυτά τα οποία είναι στο πλάι βόρεια και δυτικά, λέγονται έτσι γιατί κρατούν το έδαφος, λέγονται οι τοίχοι οι οποίοι βρίσκονται σε έδαφος το οποίο έχει μία κλήση για να το κρατούν το έδαφος και βεβαίως εκτός από αυτούς τους τοίχους βλέπουμε και αυτά τα πλάσματα πλατεία σκαλοπάτια, τα οποία οι αρχαιολόγοι έλεγαν ότι έφταναν μέχρι την κορυφή και διευκόλυναν τους προσκυνητές να ανέβουν επάνω.
Ήταν λοιπόν ένα πολυτελές ξενοδοχείο, αναφέρει και ο Σοφοκλής Δημητρακόπουλος και άλλοι ερευνητές. Ένας ξενώνας για βασιλείς, για αυτοκράτορες και ερχόμενοι τώρα στο ναό, να πούμε ότι ο ναός αυτός έχει χτιστεί σε δύο φάσεις. Έχουμε τον κυρίως ναό και έχουμε και το νάρθηκα, ο οποίος είναι μία προσθήκη με πιο ευτελή υλικά.
Ο ναός, ο κυρίως ναός είναι μία μονόχωρη, δηλαδή δεν χωρίζεται ο χώρος μέσα, εγγεγραμμένη σταυροειδής με τρούλο.
Έχει μόνο μία είσοδο και μας κάνει εντύπωση ότι δεν έχει και κανένα άλλο παραθυράκι, παρά ένα μόνο στη νότια πλευρά. Έχει το υπέρθυρο, εγώ επάνω, σε αυτή την κόγχη όπου συνήθιζαν να βάζουν την εικόνα του αγίου, που ήταν αφιερωμένος ο ναός".
